0903 872 742

chinhphankts@gmail.com

wonderhomedecor

| Tip nhà đẹp | Thiết kế chiếu sáng cho không gian sống

Hai loại ánh sáng chính trong thiết kế chiếu sáng kiến trúc

Ánh sáng được chia làm hai loại cơ bản đó chính là ánh sáng tự nhiên và ánh sáng nhân tạo. Về cơ bản, chức năng chung của ánh sáng chính là chiếu sáng cho ngôi nhà nhưng trong thời đại hiện nay, việc vận dụng ánh sáng sẽ tùy vào mục đích của từng đối tượng kiến trúc.

Ánh sáng biến một không gian sống trở nên sinh động hơn, ấm áp hơn hoặc hòa nhập vào thiên nhiên. Không chỉ có tác dụng chiếu sáng, ánh sáng đã trở nên đa dụng hơn trong kiến trúc, tạo điểm nhấn và tăng cường tính trang trí cho các công trình.

Vai trò của ánh sáng đối với kiến trúc

• Ánh sáng góp phần làm nổi bật các tuyến tính, nhấn mạnh các khối hình trong không gian ba chiều.

• Ánh sáng trong kiến trúc có khả năng làm thay đổi hiệu ứng không gian, làm đồng nhất hóa không gian. Ánh sáng cũng làm nổi bật hoặc kiểm soát bề mặt, tạo cho công trình có hiệu ứng thị giác cao lên hay thấp đi, lồi ra hoặc lõm vào.

• Ánh sáng thể hiện một cách hoàn hảo các chi tiết, ngụ ý triết học ẩn chứa trong ý đồ sáng tạo nghệ thuật của kiến trúc sư.

• Trong tổng thể kiến trúc, sử dụng ánh sáng đúng cách còn làm nổi bật các nét riêng biệt của từng hình dáng. Nhờ đó mà từng cá thể, từng chi tiết trong tổng thể vẫn có sự độc lập nhưng luôn có điểm giao thoa đan xen phong phú.

• Ánh sáng đóng vai trò trung gian để không gian nội thất có sự kết nối với môi trường xung quanh.

• Ánh sáng có màu sắc thích hợp không chỉ đem lại sự thu hút, giúp công trình kiến trúc bắt mắt mà chúng còn phản ánh được cái hồn và ý nghĩa đằng sau của đối tượng được chiếu sáng. Mức độ và màu sắc ánh sáng nếu vận dụng đúng âm – dương, ngũ hành, ấn tượng nặng – nhẹ và giữ cho nhịp điệu thu hút thì bản thân nó đã là nghệ thuật.

Ánh sáng tự nhiên

Ánh sáng tự nhiên sẽ ảnh hưởng đến nhận thức về cảm nhận trong không gian kiến trúc của bất kỳ công trình nào. Một không gian sống tốt, cho dù là nhà ở hay căn hộ, biệt thự đều chú trọng vào tận dụng được tối đa ánh sáng tự nhiên để khiến không gian sống thêm tươi sáng và hòa hợp với thiên nhiên. Ánh sáng tự nhiên giúp tạo cảm giác ấm cúng và dễ chịu cho không khí trong nhà. Khu vực có ánh sáng tự nhiên cũng là nơi giúp bạn nghỉ ngơi tốt nhất trong một không gian thông thoáng.

Không gian khu vực lấy ánh sáng tự nhiên có thể sử dụng các ô kính, tường lam có khoảng hở, ô trống để ánh sáng có thể xuyên qua và rọi vào nhà.

Nguồn sáng tự nhiên được thiết kế chiếu sáng từ nhiều hướng khác nhau và tác động đến không gian sống cũng như cảm xúc của con người. Cường độ ánh sáng chiếu vào không gian nhà ở cũng sẽ khác nhau vào từng thời điểm. Nên khi thiết kế chiếu sáng, các kiến trúc sư sẽ nghiên cứu kỹ phương hướng và từng thời điểm để điều chỉnh thiết kế và bố trí nội thất sao cho phù hợp.

Vào những thời điểm khi ánh nắng trở nên gay gắt và ảnh hưởng đến nhiệt độ bên trong, cần thiết kế thêm những tấm rèm kéo sang trọng vừa che nắng, vừa phù hợp với kiểu thiết kế không gian sống của ngôi nhà. Hoặc có thể từ bên ngoài cửa kính trồng thêm cây xanh để vừa tạo mát vừa tạo kiểu khi ánh sáng chiếu vào sẽ tạo nên những chiếc bóng đổ rất đặc sắc. Dùng lam gỗ, gạch bông gió cũng là những giải pháp thẩm mỹ hài hòa lượng ánh sáng tự nhiên.

Lợi ích của ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc

• Khiến cho không gian kiến trúc thông thoáng, rộng rãi hơn.

• Giúp màu sắc nội thất có chiều sâu và trung thực, tự nhiên hơn.

• Cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho ngôi nhà, giúp thể trạng và tinh thần các chủ nhân được tăng cường.

• Tiết kiệm chi phí. Đặc biệt trong xu thế kiến trúc xanh, giảm thiểu tiêu hao năng lượng đang được ưu tiên.

Ánh sáng nhân tạo

Ánh sáng tự nhiên được tận dụng tối đa vào ban ngày trong khi ánh sáng nhân tạo lại được ứng dụng cho cả ban ngày và ban đêm. Bên cạnh việc dùng để chiếu sáng cho không gian sống thì ánh sáng nhân tạo còn hỗ trợ tạo nét tăng ấn tượng làm nổi bật không gian sống khi về đêm. Trong thiết kế kiến trúc, nội thất – màu sắc – ánh sáng là ba yếu tố đặc biệt có tác động lẫn nhau làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ của không gian nhà ở. Sự hài hòa và tô điểm thêm bằng thiết kế hiệu ứng chiếu sáng sẽ khiến ngôi nhà của bạn trở nên bừng sáng và sang trọng hơn không chỉ ở bên trong mà còn làm ấn tượng cả bên ngoài.

Nguồn ánh sáng nhân tạo cho phép chủ động bố trí, điều chỉnh những chỉ số về góc chiếu, cường độ cũng như màu sắc phù hợp với ý đồ thiết kế.

Trong trang trí nội thất, thiết kế chiếu sáng đèn hiệu ứng được chia làm 3 loại : ánh sáng môi trường, ánh sáng tập trung và ánh sáng trang trí.

Ánh sáng môi trường, được hiểu là ánh sáng xuất hiện xuyên suốt không gian nhà ở, chiếu đều và dàn trải khắp nơi. Là nguồn chiếu sáng chính cho tổng thể, tùy vào từng mục đích của từng khu vực mà bố trí ánh sáng chung sao cho phù hợp và đảm bảo được cường độ chiếu sáng phục vụ cho sinh hoạt và không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt chung của gia đình.

Ánh sáng tập trung, hay còn gọi là ánh sáng tác vụ. Chức năng chính là tập trung vào một chi tiết hay một khu vực nào đó nhằm làm nổi bật từng chi tiết đường nét và tôn lên giá trị không gian sống. Ánh sáng tập trung được sử dụng nhiều đối với những không gian mở dùng để phân chia khu vực và tạo điểm nhấn cho từng khu với từng loại đèn khác nhau.

Ánh sáng trang trí, hay còn gọi là ánh sáng điểm nhấn, giúp tăng giá trị thẩm mỹ của nội thất và tạo ra những hiệu ứng thị giác tốt. Ánh sáng điểm nhấn là ánh sáng làm nổi bật cho những thứ bạn yêu thích. Ngoài việc cung cấp bầu không khí và làm nâng cao tâm trạng, ánh sáng điểm nhấn được sử dụng để làm nổi bật các đặc điểm kiến trúc và các đối tượng quan trọng, đồng thời thu hút sự chú ý khỏi những thứ không được đẹp mắt.

Cũng có thể phân chia nhỏ hơn hệ thống chiếu sáng nhân tạo thành 6 loại phục vụ mục tiêu thiết kế cụ thể :

Ánh sáng trực tiếp. Quang thông chiếu vào một bề mặt cho phép độ sáng không bị hao hụt do sự hấp thụ trong tường và trần nhà, sẽ mang lại cảm giác chân thực và rõ ràng nhất cho không gian. Loại ánh sáng trực tiếp thường sử dụng cho văn phòng, bàn làm việc hay khu vực nấu nướng,… Ánh sáng trực tiếp nên được sử dụng một cách thận trọng. Nguyên nhân là chúng có thể gây mệt mỏi về mặt thị giác thông qua việc tạo ra các bóng “cứng”. Đồng thời, cần lưu ý: không nên đặt chúng trên các bề mặt láng bóng hoặc phản chiếu như gương và kính.

Ánh sáng gián tiếp. Cách chiếu sáng này hướng nguồn sáng vào một bề mặt khác để một phần ánh sáng bị hấp thụ và phần còn lại phản xạ theo hướng ngược lại. Nhờ vậy, tạo ra loại ánh sáng dịu mà không cần trực tiếp chiếu vào vật thể. Ánh sáng bị phản xạ khỏi bề mặt và sau đó mới phân tán khắp môi trường. Nhìn chung, hệ thống này truyền tải sự thoải mái và tốt cho thị giác. Thường được áp dụng cho các không gian thư giãn như phòng khách, phòng ngủ, bệnh viện và spa.

Ánh sáng khuếch tán. Quang thông của nguồn sáng đi qua một bộ phận khuếch tán là thủy tinh trắng đục hoặc một tấm acrylic,… rồi tản theo mọi hướng mà không có tia sáng. Hệ thống này tạo ra vài sự biến đối của bóng đổ. Phần lớn ánh sáng sẽ chiếu vào bề mặt nhất định, thường là tường hoặc trần nhà, rồi phản xạ lại. Đường phản xạ này nên sẽ tạo nên sự đồng nhất về ánh sáng với những không gian xung quanh.

Ánh sáng hiệu ứng. Cách chiếu sáng hiệu ứng được ứng dụng nhiều trong kiến trúc hiện đại hay kiến trúc nghệ thuật vì sẽ làm nổi bật nguồn sáng và các đường nét không gian. Theo đó, hệ thống đèn sẽ gắn chìm vào tường hoặc trần nhà nên sẽ tạo ra hiệu ứng hào quang. Đôi khi cách chiếu sáng hiệu ứng này cũng được ứng dụng ngoài trời cho cảnh quan.

Ánh sáng điểm nhấn. Chiếu sáng điểm nhấn được ứng dụng phổ biến trong kiến trúc bảo tàng, các khu thương mại hoặc nhà ở có nhu cầu gia tăng sự đa dạng cũng như tính thẩm mỹ cho ánh sáng trong nội thất. Đây là hệ thống chiếu sáng vào vùng hay điểm trọng tâm. Nguồn sáng đặt trực tiếp lên vật thể nổi bật như một bức tranh hoặc điêu khắc để tập trung toàn bộ sự chú ý vào vật thể đó.

Ánh sáng theo dải chiếu sáng. Chiếu ánh sáng dạng dải sẽ sử dụng một chuỗi các điểm sáng hoặc một dải hệ đèn led để tạo nên dải ánh sáng nối tiếp trên bề mặt. Là giải pháp làm nổi bật mặt tiền hoặc cấu trúc không gian.

Ánh sáng điểm nhấn

Ánh sáng khuếch tán

Ánh sáng hiệu ứng / theo dải

Nên kết hợp ánh sáng tự nhiên và nhân tạo để bổ trợ lẫn nhau kiến trúc

Kết hợp, bổ trợ lẫn nhau hai nguồn sáng tự nhiên và nhân tạo sẽ mang đến một không gian kiến trúc tinh tế, ấn tượng và đầy năng lượng tích cực.

Mọi quy trình từ thiết kế – lắp đặt – sử dụng hệ thống chiếu sáng đều phải cân nhắc mối tương quan giữa nguồn sáng tự nhiên và nhân tạo. Với các khu vực tiếp khách quan trọng nên tận dụng ánh sáng tự nhiên nhưng vẫn phải bố trí đủ hệ thống đèn để nhìn rõ cả hai phía. Với những khu vực riêng tư hơn thì có thể dùng đèn chiếu trang trí và tận dụng tối đa những mẫu đèn khuếch tán để có được hiệu quả ánh sáng tự nhiên, dịu nhẹ vừa đủ.

Hai loại nguồn sáng này đều có vai trò quan trọng. Kết hợp tốt sẽ mang đến sự hài hòa về thị giác, đáp ứng công năng về chiếu sáng, trang trí. Ánh sáng tự nhiên trong kiến trúc thường gắn với sự thoải mái, gần gũi vì thế nó làm cho không gian trở nên chân thật, tươi mới hơn. Trong khi đó ánh sáng từ hệ thống đèn nhân tạo lại chủ động giúp không gian sinh động, sáng tạo và đầy tính nghệ thuật.

Ths. KTS Phan Hoàng Chinh
CEO. Wonderhome Decor

Bài viết liên quan

HOME | Dịch vụ thiết kế | Dịch vụ thi công